Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych jest podstawowym prawem każdej osoby, która zwraca się po pomoc do podmiotów lub osób udzielających świadczeń zdrowotnych.

Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych jest prawem złożonym, tzn. składają się na niego następujące uprawnienia pacjenta.

• Przede wszystkim każdy pacjent jest uprawniony do otrzymania świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Oznacza to, że na personelu medycznym, który opiekuje się pacjentem w szpitalu, ciąży obowiązek, nałożony prawem, wykonywania każdej procedury oraz zabiegu zgodnie z ogólnie przyjętymi w medycynie zasadami, określanymi czasami jako zasady sztuki lekarskiej. Postępowanie wbrew tym zasadom, czyli postępowanie sprzeczne ze sztuką lekarską (błędy w sztuce lekarskiej), jest niezgodne z ustawowym obowiązkiem wyrażonym w prawie pacjenta do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Niewątpliwie, w wielu przypadkach trudno jest stwierdzić, czy doszło do naruszenia tego prawa. Do wykazania jego naruszenia konieczne jest bowiem przygotowanie medyczne, które pozwala na określenie wymagań aktualnej wiedzy medycznej w danym konkretnym przypadku klinicznym. Dodatkowo, pozwala ono na wskazanie, jakie konkretnie czynności podjęte przez osoby udzielające świadczeń zdrowotnych (lub jakie zaniechania) były sprzeczne z tymi wymaganiami (tj. były niezgodne ze sztuką lekarską, stanowiły błąd medyczny). W niektórych przypadkach naruszenie tego prawa jest jednak oczywiste nawet dla laika (np. w przypadku usunięcia podczas operacji chirurgicznej zdrowego narządu). W wielu sytuacjach naruszenie tego prawa zostaje wykryte przez pacjenta dopiero na dalszych etapach leczenia, np. dzięki poradom lub opiniom kolejnych lekarzy.
• Pacjent ma również prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością. Oznacza to, że personel medyczny powinien prowadzić leczenie każdego pacjenta skrupulatnie i wnikliwie. Niestety zgłaszając się do szpitala, przychodni lub gabinetu prywatnego czasami można stwierdzić, że leczenie jest prowadzone niedbale (np. lekarz nie poświęca odpowiedniego czasu na wysłuchanie historii choroby pacjenta lub pomija osobiste zbadanie pacjenta, opierając swoją opinię o stanie pacjenta, a także jego dalsze leczenie, na wcześniejszych zapisach w historii choroby wpisanych przez innych lekarzy lub jedynie na badaniach laboratoryjnych). W niektórych przypadkach taka niedbałość ze strony personelu medycznego (brak zachowania należytej staranności) może doprowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia pacjenta. Oczywiście w takiej sytuacji pacjent może dochodzić odszkodowania, zadośćuczynienia pieniężnego oraz renty za utratę zdrowia powstałą na skutek braku należytej staranności ze strony osób i podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych.
• Oprócz tego, że leczenie powinno być prowadzone przez personel medyczny z należytą starannością, dodatkowo powinno ono odbywa się również w warunkach odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przykładem naruszenia wymagań fachowych może być sytuacja, w której lekarz przeprowadza zabieg operacyjny, który znacznie przekracza jego kompetencje zawodowe, mimo że istnieje możliwość skorzystania z pomocy odpowiedniego lekarza specjalisty. Przykładem postępowania niezgodnego z wymaganiami sanitarnymi może być doprowadzenie do zakażenia szpitalnego (np. zakażenia WZW B lub C).
• Dodatkowo, zgodnie z prawem, w procesie udzielania świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny powinny kierować się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych (tzn. lekarze mają obowiązek postępować zgodnie z przepisami Kodeksu Etyki Lekarskiej).
• Pacjentowi przysługuje również prawo, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.
• Każdy pacjent, w sytuacji gdy ma uzasadnioną obawę co do prawidłowości oceny jego stanu przez lekarza lub pielęgniarkę (położną) ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie lub pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej). Jednakże prawo to jest ograniczone. Mianowicie lekarz, pielęgniarka, położna mogą odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego personelu medycznego, jeżeli uznają, że żądanie pacjenta jest bezzasadne.
• W dwóch przypadkach pacjent na prawo do natychmiastowego uzyskania świadczeń zdrowotnych:
  1. w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia. Na przykład, gdy u osoby doszło do rozległego urazu, w wyniku którego powstała rana, która intensywnie krwawi.
  2. w przypadku porodu pacjentka ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych związanych z porodem.

Zgodnie z prawem, pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. Oznacza to, że na osobach udzielających świadczeń zdrowotnych (lekarzach, lekarzach dentystach, położnych itd.) ciąży obowiązek udzielenia pacjentowi przystępnej informacji o:

• stanie zdrowia pacjenta i rozpoznaniu,
• proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania,
• wynikach leczenia oraz rokowaniu.

Jak widać zakres informacji, która powinna być udzielona pacjentowi jest bardzo szeroki.
W rzeczywistości prawo pacjentów do informacji zostaje bardzo często naruszone. Co istotne, zgodnie z prawem, pacjent ma prawo do żądania od lekarza udzielenia powyższej informacji w pełnym zakresie. W praktyce jednak pacjenci rzadko korzystają z tej możliwości.

Niestety często okazuje się, że przed planowanym leczeniem pacjent otrzymuje jedynie szczątkowe dane o swoim stanie oraz o przebiegu leczenia (np. o planowanym zabiegu). W rezultacie często pacjent poddający się leczeniu nie wie ani o innych możliwych metodach leczenia, ani możliwych skutkach leczenia, ani o dalszych rokowaniach po zastosowanym leczeniu.

W prawie do informacji zawarte są również następujące uprawnienia pacjenta:

1. prawo do wyrażenia zgody na udzielenie informacji omówionych powyżej innym osobom. Oznacza to, że możemy wyrazić zgodę na udostępnianie informacji o naszym stanie zdrowia innym wskazanym przez nas osobom (członkowi rodziny, partnerowi itd.).
2. prawo do żądania, aby lekarz nie udzielał informacji o stanie zdrowia, z którego pacjent może skorzystać, na przykład, jeżeli nie chce dowiedzieć się o przyczynie swoich dolegliwości lub dalszych rokowaniach co do jego choroby (np. nowotworowej).
3. prawo do dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia przez lekarza od leczenia pacjenta i wskazania przez tego lekarza możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych.
4. prawo do informacji o prawach pacjenta. Zwykle informacja ta jest udostępniana w formie tablicy lub wydruku w miejscu ogólnodostępnym (np. w poczekalni przychodni).
5. prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, w tym o profilaktycznych programach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, realizowanych przez ten podmiot.

Prawem nieodłącznie związanym z prawem do informacji jest prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych. Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu odpowiedniej informacji. W tym, pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza.

W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta (np. ezofagoskopii), pacjent wyraża zgodę w formie pisemnej. W praktyce polega to na tym, że przed zabiegiem pacjent podpisuje formularz (składa oświadczenie), że wyraża on zgodę na przeprowadzenie określonego zabiegu oraz został poinformowany o przebiegu zabiegu, możliwych następstwach i powikłaniach tego zabiegu. Przed wyrażeniem zgody pacjent ma prawo do uzyskania informacji dotyczącej proponowanego leczenia.

Niestety w wielu przypadkach podpisując zgodę na zabieg operacyjny lub inne leczenie pacjenci nawet nie uświadamiają sobie, czym jest ten dokument, nierzadko nie otrzymują również przystępnej informacji o przebiegu zabiegu i jego możliwych następstwach. Często bowiem zgoda na zabieg jest przedstawiana do podpisu choremu w pośpiechu, na sali operacyjnej, tuż przed samym zabiegiem lub nawet po tym zabiegu, w momencie, gdy faktycznie nie ma możliwości wysłuchania, zrozumienia oraz świadomego podjęcia decyzji przez pacjenta o poddaniu się proponowanemu leczeniu, która przecież powinna być decyzją pacjenta, a nie lekarza. Właściwą decyzję pacjent może podjąć jedynie gdy nie doszło do naruszenia jego prawa do informacji, czyli w momencie, gdy otrzyma on od personelu medycznego przystępną informację o swoim stanie zdrowia, możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, potencjalnych wynikach leczenia oraz rokowaniu.

Pacjent ma prawo do tego, aby informacja z nim związana została zachowana w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny (lekarzy, pielęgniarki), które udzielają mu świadczeń zdrowotnych. Oczywiście chodzi o informacje, które personel medyczny uzyskał w związku z wykonywaniem zawodu medycznego, czyli np. informacje o przebytych lub obecnych chorobach (np. o zakażeniu HIV). W celu realizacji tego prawa osoby wykonujące zawód medyczny są obowiązane zachować w tajemnicy informacje związane z pacjentem, w szczególności informacje związane ze stanem zdrowia pacjenta. Osoby wykonujące zawód medyczny są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta. Personel medyczny może udostępnić informacje dot. pacjenta jedynie w kilku przypadkach określonych przez ustawę, tj. gdy:

1. tak stanowią przepisy odrębnych ustaw;
2. zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;
3. pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;
4. zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń;
5. zostaje ujawniona tajemnica w postępowaniu przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do umierania w spokoju i godności. W celu realizacji tego praw osoba wykonująca zawód medyczny ma obowiązek postępować w sposób zapewniający poszanowanie intymności i godności pacjenta. Przykładowo oznacza to, że gdy proponowane leczenie nie jest w stanie zapewnić pacjentowi w stanie terminalnym (umierającemu) poprawy zdrowia, personel medyczny powinien odstąpić od wszystkich zabiegów, które będą nasilać odczuwany przez pacjenta ból, a jedynie stosować leczenie, które łagodzi ból oraz zmniejsza negatywne skutki choroby, tak aby pacjent mógł umierać w spokoju. Do naruszenia tego prawa dochodzi podczas tzw. uporczywej terapii.

Pacjent znajdujący się w stanie terminalnym ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień (np. w ostatnich stadiach choroby nowotworowej). Niestety częstą sytuacją, z którą spotykają się umierający pacjenci oraz ich bliscy jest skupianie się przez personel medyczny na leczeniu kolejnych następstw choroby (np. w chorobie nowotworowej przy przerzutach do innych organów, powstają kolejne stany chorobowe wymagające interwencji lekarzy), z pominięciem problemu odczuwanego przez pacjenta bólu. Pacjenci w stanie terminalnym oraz ich bliscy są często nieświadomi, że personel medyczny ma obowiązek wyrażony w prawie, zapewnienia choremu świadczeń zdrowotnych, które będą łagodzić odczuwany przez niego ból i inne cierpienia.

Dodatkowo, przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska pacjenta. Jednakże osoba wykonująca zawód medyczny, udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi, może odmówić zgody na obecność osoby bliskiej w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Taką odmowę personel medyczny powinien odnotować w dokumentacji medycznej.

Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. W celu realizacji tego prawa podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany prowadzić, przechowywać i udostępniać dokumentację medyczną oraz zapewnić ochronę danych zawartych w tej dokumentacji. Nowością w polskim prawie jest to, że dokumentację medyczną prowadzi się w postaci elektronicznej.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Po śmierci pacjenta, prawo wglądu do dokumentacji medycznej ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną również innym podmiotom wyszczególnionym w ustawie (np. organom władzy publicznej, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, organom samorządu zawodów medycznych oraz konsultantom krajowym i wojewódzkim, sądom, sądom dyscyplinarnym, prokuraturom, lekarzom sądowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem itd.). Zasadą jest, że podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu, z kilku wyjątkami wyrażonymi w ustawie. Po tym czasie dokumentacja medyczna jest niszczona.

Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza i lekarza dentysty, jeżeli opinia albo orzeczenie ma wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa. Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta. Konieczne jest uzasadnienie sprzeciwu oraz wskazania przepisu prawa, z którego wynikają prawa lub obowiązki pacjenta.

Pacjent podmiotu leczniczego ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami. Na przykład, pacjent ma prawo do tego, aby jego bliscy mogli odwiedzić go w szpitalu podczas hospitalizacji. Przy tym to do pacjenta należy obowiązek pokrycia kosztów realizacji tych praw.

Pacjent przebywający w podmiocie leczniczym (szpitalu) ma prawo do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia podmiot leczniczy jest obowiązany umożliwić pacjentowi kontakt z duchownym jego wyznania. Podmiot leczniczy ponosi koszty realizacji tego prawa pacjenta.

Pacjent przebywający w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą (w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne) ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty realizacji tego prawa ponosi ten podmiot.

Do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych można skierować wniosek dotyczący następujących spraw (błędów medycznych):

• zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, czyli bakteriami (np. paciorkowcem i gronkowcem opornymi na określone antybiotyki, szczepy patogenne) lub wirusami (np. wirus zapalenie wątroby typu B lub C, WZW B, WZW C).
• uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta,
• śmierci pacjenta, która była następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną:
• diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby,
• leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego,
• zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego, np. podanie niewłaściwego leku lub nieprawidłowej dawki leku

Wniosek do komisji może złożyć sam pacjent, jego przedstawiciel ustawowy (tzn. np. w przypadku dziecka wniosek mogą w jego imieniu złożyć rodzice) oraz spadkobiercy pacjenta, jeżeli doszło do jego śmierci.

Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych zawiesza się (wstrzymuje się, sprawa nie jest rozpatrywana przez komisję) w przypadku toczącego się w związku z tym samym zdarzeniem (tym samym błędem medycznym) postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej osoby wykonującej zawód medyczny lub postępowania karnego w sprawie o przestępstwo. W przypadku zakończenia tych postępowań, rozpatrywanie sprawy przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych podejmuje się na nowo. Natomiast komisja nie prowadzi postępowania w przypadku, gdy w związku z tym samym zdarzeniem (błędem medycznym) prawomocnie osądzono sprawę o odszkodowanie lub zadośćuczynienie pieniężne albo trwa postępowanie cywilne w tej sprawie.

Aby zgłosić sprawę do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych należy sporządzić odpowiedni wniosek wraz z załącznikami, który następnie składany jest do odpowiedniej (ze względu na siedzibę szpitala) komisji.

Wniosek wnosi się w terminie 1 roku od dnia, w którym osoba składająca wniosek dowiedziała się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo od odnia, w którym pacjent zmarł. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące zakażeniem, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia albo śmiercią pacjenta.

Wniosek do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych (składany w przypadku błędów lekarskich) powinien zawierać:

1. dane pacjenta:
2. • imię i nazwisko
   • datę urodzenia
   • numer PESEL albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli posiada
3. imie i nazwisko przedstawiciela ustawowego, jeżeli dotyczy
4. imiona i nazwiska wszystkich spadkobierców, jeżeli dotyczy
5. wskazanie, który ze spadkobierców reprezentuje pozostałych w postępowaniu przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, jeżeli dotyczy
6. adres doręczeń
7. dane podmiotu leczniczego prowadzącego szpital
8. • firmę
   • adres siedziby oraz adres szpitala, jeżeli dotyczy
9. uzasadnienie wniosku zawierające uprawdopodobnienie zdarzenia, którego następstwem było zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta oraz szkody majątkowej lub niemajątkowej
10. wskazanie, czy przedmiotem wniosku jest zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta
11. propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia, ale nie wyższą niż:
12. • 100 000 zł. w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta
    • 300 000 zł. w przypadku śmierci pacjenta

Tak. Złożenie wniosku podlega opłacie w wysokości 200 zł. Opłata podlega zaliczeniu na poczet kosztów postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Opłatę uiszcza się na rachunek właściwego urzędu wojewódzkiego.

Do wniosku składanego do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych należy dołączyć:

1. dowody uprawdopodabniające okoliczności wskazane we wniosku
2. potwierdzenie uiszczenia opłaty od wniosku
3. jeżeli pacjent zmarł – postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych spadkobierców, w przypadku złożenia wniosku przez co najmniej jednego z nich.

Zgodnie z prawem wojewódzka komisja wydaje orzeczenie (o zdarzeniu medycznym, czyli o błędzie lekarskim, albo jego braku) nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Natomiast w praktyce termin ten jest przeważnie znacznie dłuższy.

Tak. W terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem osobie, która złożyła wniosek oraz innym podmiotom uczestniczącym w postępowaniu, przysługuje prawo złożenia do wojewódzkiej komisji umotywowanego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Zgodnie z ustawą wraz z oświadczeniem o przyjęciu propozycji ubezpieczyciela osoba, która złożyła wniosek, składa oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę mogących wynikać ze zdarzeń uznanych przez wojewódzką komisję za zdarzenie medyczne w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku. W praktyce oznacza to, że poszkodowany w wyniku błędu lekarskiego pacjent, przyjmując odszkodowanie i zadośćuczynienie od ubezpieczyciela placówki medycznej, w której doszło do zaniedbania ze strony personelu medycznego, nie będzie już w stanie dochodzić swoich roszczeń w związku z tym błędem medycznym w postępowaniu sądowym. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy pojawią się inne szkody (np. na tle zmian spowodowanych błędem medycznym dojdzie do rozwoju innej choroby), które nie były znane do momentu złożenia wniosku.

Maksymalna wysokość świadczenia (odszkodowania i zadośćuczynienia) z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego pacjenta w przypadku:

1. zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta - wynosi 100 000 zł,
2. śmierci pacjenta - wynosi 300 000 zł.

Koszty postępowania przed wojewódzką komisją stanowią:

1. opłata od złożenia wniosku (200 zł)
2. zwrot kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów osób wezwanych przez wojewódzką komisję
3. wynagrodzenie za sporządzenie opinii.

Zryczałtowane koszty w postępowaniu przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych wynoszą:

1. 83,58 zł za każde zakończone 100 km — w przypadku kosztów podróży osób wezwanych przez wojewódzką komisję
2. 34,50 zł za każdy nocleg — w przypadku kosztów noclegu osób wezwanych przez wojewódzką komisję
3. 153,57 zł za każdy dzień — w przypadku utraconych zarobków lub dochodów osób wezwanych przez wojewódzką komisję
4. 300 zł — w przypadku kosztów wynagrodzenia za sporządzenie opinii, z tym że kwota ta ulega zwiększeniu o
5. 1. 150 zł — w przypadku gdy opinię sporządza osoba z tytułem naukowym profesora,
   2. 100 zł — w przypadku gdy opinię sporządza osoba ze stopniem naukowym doktora habilitowanego,
   3. 60 zł — w przypadku gdy opinię sporządza osoba ze stopniem naukowym doktora.

Koszty postępowania przed wojewódzką komisją ponosi:

1. osoba składająca wniosek - w przypadku orzeczenia o braku zdarzenia medycznego, czyli w przypadku stwierdzenia przez komisję, że nie doszło do błędu lub zaniedbania ze strony lekarzy lub innego personelu medycznego
2. podmiot leczniczy prowadzący szpital - w przypadku orzeczenia o zdarzeniu medycznym
3. ubezpieczyciel - w przypadku gdy ubezpieczyciel nie przedstawi w odpowiednim terminie propozycji odszkodowania i zadośćuczynienia.

To suma, która ma wynagrodzić Państwa stratę finansową. Odszkodowanie za błąd lekarski (medyczny) obejmuje wszelkie straty finansowe poniesione w związku z nieprawidłowo udzielonymi świadczeniami zdrowotnymi. Pacjent może żądać zwrotu m.in. kosztów:

• zakupu leków,
• dalszego leczenia, odwracającego skutki błędu,
• dojazdu do szpitala,
• dodatkowych badań i wizyt lekarskich,
• stosowania specjalnej diety,
• przystosowania mieszkania do powstałej w wyniku błędu lekarskiego niepełnosprawności,
• przygotowania do innego zawodu.

Poszkodowany pacjent może żądać również zapłaty zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową (krzywdę). Ma ono wynagrodzić cierpienia fizyczne i psychiczne (ból, stres, strach, przykrości itd.), które były skutkiem wadliwego leczenia. Wysokość zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę zależna jest od okoliczności konkretnej sprawy. Z pewnością mają na nią wpływ: rozmiar doznanych cierpień i czas ich trwania.

Jeżeli w związku z błędem lekarskim powstał trwały uszczerbek na zdrowiu, wymagający ponoszenia systematycznych kosztów przez dłuższy czas, poszkodowany pacjent może domagać się również zapłaty comiesięcznej renty.

Rozpoczęcie postępowania sądowego wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty od pozwu. Opłata ta wynosi 5% kwoty, której będziecie się Państwo domagać. Jeżeli więc żądacie Państwo od drugiej strony zapłaty 50 000 zł, opłata od pozwu wyniesie 2 500 zł.
Jeżeli Państwa sytuacja majątkowa nie pozwala na uiszczenie opłaty od pozwu, możliwe jest złożenie wniosku o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych. Wniosek taki należy odpowiednio udokumentować, poprzez przedstawienie dowodów na wysokość zarobków oraz potwierdzeń ponoszenia istotniejszych wydatków (czynsz, opłaty za media, spłata kredytu). Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych jest rozpatrywany przez sąd w pierwszej kolejności, jeszcze przed rozpoczęciem „merytorycznej” części postępowania.
Przed złożeniem pozwu muszą Państwo uiścić także 17 zł opłaty skarbowej, związanej z udzieleniem pełnomocnictwa radcy prawnemu lub adwokatowi.

Powinni Państwo także wziąć pod uwagę, że dołączając do pozwu dokumenty w języku obcym (np. zagraniczną dokumentację medyczną), są Państwo obowiązani przedstawić także ich tłumaczenie przysięgłe. Do kosztów związanych z rozpoczęciem postępowania sądowego należy więc zaliczyć także wynagrodzenie za tłumaczenie tego rodzaju dokumentów.

W niemal każdej sprawie medycznej niezbędne jest zasięgnięcie przez sąd opinii jednego lub nawet kilku biegłych lekarzy (albo zespołu biegłych). Jeżeli sąd nie zwolni Państwa od kosztów sądowych w całości, niezbędne będzie uiszczenie wynagrodzenia biegłych, które zwykle waha się w granicach od 500 do 2 000 zł (za pojedynczą opinię). W przypadku, gdy sąd skieruje sprawę do oceny instytutowi lub zespołowi biegłych koszt sporządzenia opinii może być znacznie wyższy – nawet ok. 5 000
Możliwe także, że w czasie postępowania pojawią się pewne drobne koszty, jak np. opłata kancelaryjna za wydanie przez sąd kopii protokołu rozprawy (każdorazowo kilka złotych).

Jeżeli wygrają Państwo sprawę w całości, druga strona będzie zobowiązana zwrócić Państwu większość poniesionych kosztów, w tym opłatę od pozwu oraz zapłacone wynagrodzenie biegłych.

Rozpoczynając postępowanie sądowe powinni Państwo także liczyć się z możliwością przegrania sprawy. W takim przypadku, przede wszystkim, nie uzyskacie Państwo zwrotu dotychczas poniesionych w związku z postępowaniem opłat. Konieczne będzie także poniesienie dodatkowego wydatku związanego ze zwrotem drugiej strony kosztów jej zastępstwa procesowego w trakcie postępowania (tzw. wynagrodzenie pełnomocnika strony przeciwnej). Koszty te uzależnione są od kwoty, której żądaliście Państwo w sprawie i kształtują się następująco:

1. do 500 zł - 60 zł;
2. powyżej 500 zł do 1.500 zł - 180 zł;
3. powyżej 1.500 zł do 5.000 zł - 600 zł;
4. powyżej 5.000 zł do 10.000 zł - 1.200 zł;
5. powyżej 10.000 zł do 50.000 zł - 2.400 zł;
6. powyżej 50.000 zł do 200.000 zł - 3.600 zł;
7. powyżej 200.000 zł - 7.200 zł.

Jeżeli sprawa była skomplikowana, sąd może zasądzić wielokrotność tej kwoty – maksymalnie do jej sześciokrotności. Najczęściej zdarza się jednak, że sądy zasądzają w/w kwotę minimalną lub jej dwukrotność.
W szczególnie uzasadnionym przypadku sąd może odstąpić od obciążania Państwa, mimo przegrania sprawy, kosztami zastępstwa procesowego drugiej strony.

Przed rozpoczęciem współpracy, wnikliwie zapoznajemy się z Państwa opisem zdarzenia i dokumentacją medyczną, zarówno z miejsca, w którym doszło do zaniedbania, jak i z dalszego leczenia. Na tym etapie sprawę ocenia zarówno prawnik, jak i lekarz. Analiza sprawy, w zależności od stopnia jej skomplikowania, trwa od kilku do kilkunastu dni.

Po analizie sprawy poinformujemy Państwa, czy możemy prowadzić Państwa sprawę, a jeżeli tak - na jakich warunkach. Następnie podpisujemy umowę i pełnomocnictwo, na podstawie którego możemy Państwa reprezentować w sprawie.

Skierowanie żądania zapłaty (wezwania do zapłaty) do szpitala lub innego podmiotu leczniczego, który dopuścił się zaniedbania, to pierwszy moment, w którym o Państwa roszczeniach informujemy drugą stronę. Pismo to przygotowujemy biorąc pod uwagę informację od Państwa oraz dokumentację medyczną. Nad wysokością żądanych kwot odszkodowania, zadośćuczynienia pieniężnego i renty zastanawiamy się wspólnie z Państwem.

Wezwanie do zapłaty zawiera uzasadnienie medyczne i prawne, dlatego czas jego przygotowania jest uzależniony od stopnia skomplikowania sprawy.

W większości spraw podmioty odpowiedzialne za zaniedbania medyczne (lub błędy medyczne) na wezwania do zapłaty odpowiadają odmownie. Sprawy o odszkodowania medyczne wiążą się z możliwością zapłaty wysokiego odszkodowania i zadośćuczynienia, dlatego nawet w przypadkach, w których błąd jest oczywisty, władze danej placówki medycznej starają się znaleźć argumenty na swoją korzyść.

Na tym etapie sprawa trafia także do zakładu ubezpieczeń, w którym dany podmiot leczniczy ma polisę odpowiedzialności cywilnej (OC). Ubezpieczyciel bada Państwa sprawę pod kątem prawnym i medycznym, zlecając odpowiednie opinie. Naszą rolą na tym etapie jest wskazanie istotnych w sprawie faktów i argumentów, a także dostarczenie odpowiednio przygotowanej dokumentacji. Często zdarza się, że potrzebna jest współpraca z Państwa strony, bowiem konieczne jest udzielenie dodatkowych wyjaśnień lub dostarczenie dokumentów.

Etap negocjacji kończy się wydaniem przez ubezpieczyciela decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania odszkodowania, zadośćuczynienia pieniężnego lub renty.

Jeżeli ubezpieczyciel podmiotu leczniczego odmówił wypłaty odszkodowania lub jego wysokość jest dla Państwa niewystarczająca, możemy skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. Etap ten rozpoczyna się od przygotowania pozwu. Jest to bardzo ważne pismo procesowe, które nasi adwokaci i radcowie prawni przygotowują z dużą dbałością o szczegóły. Z tego względu, na napisanie pozwu potrzebujemy dość dużo czasu.

Kiedy sprawa trafi do sądu, nasz pozew przesyłany jest także do drugiej strony (szpitala i/lub jego ubezpieczyciela), która musi się do niego ustosunkować. Po tym następuje wymiana pism, w których my przedstawiamy argumenty popierające żądanie odszkodowania, a druga strona wykazuje, że świadczenie to nie należy się lub należy się w niższej niż żądana przez Państwa kwocie. Po wstępnej wymianie pism, sąd wyznacza jedną lub kilka rozpraw, podczas których zarówno Państwo, jak i pracownicy szpitala relacjonują przebieg zdarzeń. Bywa także, że podczas rozprawy przesłuchiwani są świadkowie - np. Państwa bliscy, którzy towarzyszyli Państwu podczas leczenia. Ostatecznie sprawa trafia do jednego lub kilku biegłych lekarzy, wyznaczonych przez sąd. Ponieważ sędziowie nie posiadają specjalistycznej wiedzy medycznej, rezultat sprawy zależy w dużej mierze od opinii biegłych lekarzy - to oni wypowiadają się, czy miał miejsce błąd medyczny, czy nie.

Po rozważeniu przez sąd wszystkich argumentów i dowodów (dokumentów, zeznań świadków i opinii biegłych lekarzy), wydawany jest wyrok. Od chwili złożenia pozwu do wydania wyroku upływają zwykle ok. trzy lata. Niestety, w bardziej skomplikowanych sprawach, czas ten może być dłuższy.

Wyrok w każdej sprawie sądowej jest dla jednej strony korzystny, ale dla drugiej - niekorzystny. Ta druga często składa apelację, czyli odwołanie od wyroku. W ten sposób sprawa może trafić do kolejnego sądu (wyższej instancji). To przedłuża postępowanie, ale na szczęście czas rozpoznawania sprawy w II. instancji jest krótszy niż w I. instancji. Postępowanie apelacyjne trwa zwykle ok. dwóch lat. W rezultacie wydawany jest ostateczny wyrok w sprawie. Niektóre, szczególnie wątpliwe pod względem prawnym, sprawy mogą także trafić do Sądu Najwyższego, ale regułą jest, że postępowanie kończy się na II. instancji.

Korzystny dla Państwa wyrok rodzi dla odpowiedzialnego za szkodę podmiotu leczniczego konieczność zapłaty Państwu zasądzonego odszkodowania, zadośćuczynienia i (w niektórych sprawach) renty. Zwykle jest tak, że pieniądze te są Państwu wypłacane dobrowolnie. Gdyby jednak z wypłatą pieniędzy były problemy, na podstawie uzyskanego wyroku możemy w Państwa imieniu skierować sprawę do postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez komornika.